
Başarısızlığın farklı nedenleri olabilir: Franchise veren kötü niyetle yanlış yönlendirip olmayacak işe sürükler. Franchise alan yanlış beklentilerle yola çıkar, başarı şansı olmaz. Yer doğru seçilmez veya güvenilip girilen AVM müşteri çekemez. Rakip daha güçlüdür, başa çıkılamaz. Ancak bence en sık rastlanan sorun işin gereklerinin girişimcinin niteliklerine uygun olmaması. Sanırım girişimci ruhlu insanlar riskin üzerine gitmeyi seviyor, koşullarını zorluyorlar. Franchise markalarının ve AVM’lerin sayısı çoğaldıkça da başarı şansı düşüyor, risk artıyor.
İşleyen bir franchise sistemi
Franchise alırken yeni yer açmanın risklerini gören girişimciler, hazır işleyen yeri devir almayı tercih ediyor. İlk akla gelen soru, “kazanıyorsa neden devretsin” oluyor. Yerler sadece zarar ettiği için devredilmez, kimi işten çekilmek istediği için, kimi emeklerini kazanca çevirmek için, kimi açacağı yeni yeri eskisiyle finanse etmek için, kimi kazandığı parayı yetersiz gördüğü için devretmek isteyebilir. Esasen franchise işletmeler sık devredilir ve istediği zaman değerine devredebilmek zincirlerin avantajıdır.
Devirsepeti’nde kazandığımız deneyim, kazanan yerlerin bile risk içerdiğini, devralan ancak belli yöntem ve disiplin içinde hareket ederse kendisi için doğru seçimi yapacağını gösterdi. Devirin üç doğrusu vardır:
- Doğru fırsat, kar edenle zarar edeni, fırsatı tuzaktan ayırt edebilmeyi gerektirir.
- Doğru bilgi, işletmenin verilen, verilmeyen kayıtlarından bilgi süzmeyi, tahmin etmeyi gerektirir.
- Doğru fiyat, işe hak ettiği kadar bedel ödemeyi gerektirir.
Devreden işletmelerin bedeli, yaptığı yatırıma göre değil, ettiği kara göre biçilir. Yüksek yatırım yapıp da kar edemeyen, yatırdığı parayı bile alamaz. Kar etmeyi başaran, yatırdığının birkaç misli parayı kazanabilir. Markanın gücü de burada rol oynar, zayıf marka 2 yılda, güçlü marka 4 yılda, dünya markası 6 yılda yatırımını çıkarır.
İşletme değerinin 4 bileşeni
İş kazançlı olabilir, önemli olan kazancın kime kaldığıdır. F&M olarak biz işletmeye para kazandıran dört unsur görüyoruz: Ürün, marka, yer, işletmeci.
- Ürün iyi olduğu için iş kazanıyorsa, tedarikçi aslan payını alır, satın alma fiyatı yükselir, kar azalır.
- Marka iyi olduğu için iş kazanıyorsa, marka sahibi aslan payını alır, royalite yükselir, giriş bedeli yükselir, yatırım yükselir, kar azalır.
- Yer iyi olduğu için iş kazanıyorsa, yer sahibi aslan payını alır, kira yükselir, hava parası çıkar, kar azalır.
- İşletmeci iyi olduğu için iş kazanıyorsa, işletmeci aslan payını alır, dayatma kabul etmez, kar artar.
Kazançlı bir işletmeyi devir almak isteyen girişimci, bu formüle göre ilerlemelidir. Kağıt üzerinde yüksek kar görünse bile, sonunda parayı kazandıran aslan payını alacak, karı eritecektir. Girişimci için en uygun seçim, kaldırabileceği, taşımak isteyeceği en ağır yükün altına girmektir. Kapasitesinin altında çalışan, kardan zarar eder.
Devir işlem süreci
Franchise&More olarak biz devirlerde özel bir yöntem uyguluyoruz. İşletmenin ve markanın itibar kaybı olmaması için markayı ve yeri telaffuz etmiyoruz, sektörünü, yatırım aralığını, semtini söylüyoruz. Alıcı ilgi duyarsa, gizlilik anlaşması yapıp kar bilgisini veriyoruz. Aylık karını dikkate alarak alıcı ve satıcı pazarlık ediyor, kaparosunu biz tutuyoruz. Alıcı sonra tüm şirket dokümanlarını, stokları, satışları görüyor, inceliyor. Sonunda aylık kazanç beyan edilenden %10 ve üzerinde eksik çıkarsa kaparo iade ediliyor, sınırlar içinde çıkarsa satış gerçekleşiyor, almaktan vaz geçerse kaparo yanıyor. Ticaretin kilitlenmemesi, satıcının bilgi saklamaması için bu yöntemi herkese öneriyoruz.
Araştırma sürecinde önce satıcının beyanları alınır. Şirketin kayıtları ile karşılaştırılır. İşletme izlenerek kontrol edilir. Kar bulunduktan sonra, markanın riski takdir edilir, piyasasının kaç yıllık karı olduğu anlaşılır.
Franchise işletmenin devrinde alanla satanın anlaşması yetmiyor, marka sahibi ile mağaza sahibinin de bu işe razı olmaları gerekiyor. Devir öncesinde onay şansının ne olduğunu öğrenmekte yarar var.
YENİ MAKALELER

Yeni bir işe adım atmak istiyorsunuz. Sermayeniz hazır, sektör araştırmalarına başladınız. Karşınıza iki popüler seçenek çıkıyor: Bayilik ve franchise. İkisi de dışarıdan benzer görünüyor ama aslında aralarında ciddi farklar var.Bu farklar da yatırımınızın kârlılığını, işin sürdürülebilirliğini ve büyüme potansiyelinizi doğrudan etkiliyor. Bu yazıda, 2025 yılında yatırım yapmayı planlayan girişimciler için en doğru seçimin ne olduğunu açıkça ortaya koyuyoruz.
Bir insan ne ister? Para mı? Güvence mi? Yoksa bir başkasının ona sunduğu, sınırları önceden çizilmiş, çerçevesi belli bir dünyada, büyük hayaller kurmak mı? Franchise almak işte tam da böyle bir yol ayrımının ortasında durur. Bir yanda kurulu bir düzenin sunduğu konfor, diğer yanda bağımsızlık arzusunun fısıltıları...
Herkes, başarılı olabilecek bir işe yatırım yapmak ister, bu sır değil ama buna ulaşmak hayal de değil. Peki, size en uygun işi bulmak için başlıca kriterleriniz ne olmalı? Ayrıca pazarda bunun için nasıl bir araştırma yapmalısınız? Buyrun cevaplara bir bakalım.
Bir işe girmeden önce, gelecekteki franchise girişimcileri bir franchising anlaşması imzalamadan önce dikkat etmeleri gereken önemli konu başlıklarını göz önünde bulundurmalıdır. Gelin bunların neler olduklarına bir bakalım?
Bir franchise girişimcisi olmakla ilgileniyor ancak maliyetler hakkında hiçbir fikriniz yok mu? O zaman gelin rakamları konuşalım.
EN ÇOK OKUNANLAR

CEO olmanın sadece güç değil, sabır, liderlik, vizyonerlik, tutku ve etikle örülü bir sanat olduğunu biliyor muydun? Tüm gerçekleriyle bu çok yönlü liderliğe birlikte bakalım.
Franchising, kanıtlanmış bir iş modeliyle hızlı genişlemeyi mümkün kılarak küresel iş dünyasında devrim yaratmıştır. Sektörleri şekillendiren dünyanın en büyük franchise zincirleri hangileridir gelin birlikte bakalım.
Girişimciiliğe adım atmak isteyenlerin en çok sorduğu sorulardan biri: “Hangi franchise daha çok kazandırır?” 2025 yılı itibariyle Türkiye’de franchise sistemine olan ilgi hızla artarken, yatırım bütçeleri de değişti. Yatırımcılar artık hem doğru sektörü seçmek hem de yatırım maliyetlerini iyi hesaplamak zorunda. Bu makalede, güncel sektör yatırım aralıklarıyla en karlı franchise fırsatlarını inceliyor, yatırımcılara net bir yol haritası sunuyoruz.
Türkiye’nin köklü markalarından biri olan Tarihi Sarıyer Börek, el açması orijinal tarifleriyle olduğu kadar güçlü franchise altyapısıyla da dikkat çekiyor. Franchising.Market olarak, markanın Yönetim Kurulu Üyesi / Genel Müdür Fikret Erkahraman ile Sarıyer Börek’in geçmişini, bugününü ve yatırımcılar için sunduğu fırsatları konuştuk.
Türkiye’nin dört bir yanında faaliyet gösteren yerli pizza zinciri Pasaport Pizza’nın başarı hikayesini ve girişimcilere sunduğu avantajları, Genel Müdür Mükremin Özdemir ile konuştuk.