DOĞRU CEO'YU BULMAK

Anonim şirketlerde, icrai yetkiler vardır ve bu yetkilerin çeşitli aktörlerce kullanılmasının koordine edilmesi gerekir. CEO, icra yetkilerini elinde bulunduran tüm yöneticilerin başıdır. İcrayı yönetir, yönlendirir ve koordine eder. Ayrıca, yönetim kurulu nezdinde icrayı temsil eder; İcra adına yönetim kuruluna hesap verir. Bir CEO, sadece yönetim kuruluna karşı değil hissedarlara, çalışanlara, müşterilere, tedarikçilere, kamuoyuna, sivil toplum örgütlerine ve devlete karşı sorumludur. Bu nedenle "çok boyutlu liderlik perspektifi" geliştirmesi gerekir.

CEO'lardan kârlı büyümeyi yakalamaları kadar çalışanlarına ve paydaşlarına liderlik etmeleri, ilham vermeleri, kurumsal dönüşüme, marka algısına ve itibarına katkıda bulunmaları da bekleniyor. Tüm bunları yaparken de bir yandan çevik olmak, değişen müşteri ihtiyaçlarına, hızlanan teknolojik yeniliklere ve rakip şirketlerin değişim hızına çabuk yanıt vermek de şart. Yönetim becerilerinin yanında müşteri odaklılığı, finans bilgi derinliği, operasyonel tecrübesi, kurumsal iletişimi ve temsili, yönetici seçimleri, kurumsal eğitime verdiği değer de diğer şapkalarını oluşturur. Bunlardan daha da önemlisi bu kişilerin liderlik vasfı ve sergilediği etik değerleridir. 

CEO'ların öncelikli alanlarından biride 'strateji'dir.

CEO'lar, riskleri yöneterek uzun vadeli planlamaları yapan, gerektiğinde hızlı aksiyon alabilme yeteneğine sahip olan ve dengeyi sağlayan liderlerdir. İyi bir liderin en önemli özelliğinin doğru insanları doğru pozisyonlarda görevlendirip orkestrayı ahenkli  yönetebilmek olduğunu düşünüyorum.

CEO, kuruluşun itibarını yüklenen ve yükselten kişidir. Şirketler ve markalar için ana sözcüdür. Paydaşları nezdinde yaptığı işe ve sözlerine itibar edilmeyen kurumların uzun süre ayakta kalması mümkün değildir. Kurumsal itibarı koruma dışında CEO'nun direkt liderlik ettiği en önemli konular arasında kurum kültürünün gelişimi, kurumsal sorumluluk ve sürdürülebilirlik, kredilendirme karar komiteleri, satın alma ve yatırım süreçleri ile satış performans değerlendirme yer alıyor. 

Şirketler -çoğu farkında değildir- aslında "öykü" üretirler. Her bir çalışanın bu öykü hamuruna nasıl bir şekil vereceği farklıdır. Mutsuz çalışanın çevresinde aktaracağı öykü ile mutlu bir çalışanın aynı hamurdan yapılmış öyküsü birbirinden farklı olacaktır. CEO'lar da bu öykülerin "ana kahramanıdır".

Yönetim yetkilerinin tamamen yönetim kurulu nezdinde tutulmadığı, kısmen veya tamamen devredildiği yönetim modellerinde, yönetim kurulu, bir veya birden çok kişiye yönetim yetkilerini devreder. Yönetim yetkilerini devralanlara, uygulamada "murahhas üye", "murahhas müdür", "icra yetkilisi", "yürütme yetkilisi" denilmektedir. Yönetim yetkilerinin birden çok kişiye devredildiği hallerde, zorunlu olmamakla birlikte, icra yetkilisi yöneticileri arasında yatay ve dikey ilişkinin belirlenmesinde yarar vardır. Genel olarak bir CEO'nun varlığından söz edilebilmesi için; birden çok icra yetkilisi yöneticinin bulunması ve CEO'nun bu icra yetkilisi yöneticileri yönetmek, onları koordine etmek üzere görevlendirilmesi gerekir. Zira CEO "icranın en üst düzey yetkilisidir". Teorik olarak, tüm yönetim yetkilerinin tek bir yöneticiye devredilmesi, tüm operasyonel kararların o kişi tarafından alınması, böylelikle bu yöneticinin CEO olarak adlandırılması da gündeme gelebilir. Küçük şirketlerde bu örneğe rastlanmaktadır. Ancak CEO'nun kurumsal yönetimin gereklerini de gözeten konumlanması, birden çok icra yetkilisi yöneticinin bulunması ve CEO'nun bu yöneticilerin üstü olarak icrayla yönetim kurulu arasında köprü kurmasıdır. CEO'nun şirket içindeki konumunu ana sözleşme ve iç yönerge belirler. Bir yöneticinin CEO konumuna nasıl yerleştirilebileceğini ve CEO olarak adlandırılan kişinin yönetim yetkilerinin kapsamını belirlemek için başvurulacak araçlar, ana sözleşme ve iç yönergedir.

Önümüzdeki dönemde daha hızlı, rekabetçi ve şeffaf yapılar, daha hızlı dönüşümü beraberinde getirecek. Hem CEO rolü yeniden tanımlanacak hem görev-yetki, derinlik, süre ve çalışma modeli değişecek. 

Covid 19 salgını, şirketlerin iş yapma biçiminde bir dönüşüme yol açtı. CEO'ların bir sonraki normal dönemde daha güçlü olmak için yapabilecekleri şeylerden bazıları aşağıdadır:

Bulutta dönüştürün. Bulut hem hızı hem de ölçeği etkinleştirir, inovasyon için kritik öneme sahiptir.
Sürdürülebilirlik üzerine merkez stratejisi. Mevcut ve gelecekteki taahütler göz önüne alındığında, iklim, kurumsal streteji için giderek daha önemli hale gelecektir.
Yarının yeteneğini bugün geliştirin. Yeteneği hiyararşiye göre değil, yeteneğe göre dağıtın.
Amaca uygun hareket edin. Çalışanlar bir amaç duygusu olan yerlerde çalışmak ister ve bulamaz ise ayrılırlar. 

Hız ihtiyacına baskı yapın. Daha hızlı çalışma modellerine sahip şirketler daha karlı ve yenilikçi olma eğilimindedir.

Bugün artık efsanevi karizmatik CEO'lara rağbet edilmiyor. Onun yerine enerjisiyle insanları sürükleyecek, onlara ilham verecek, alçak gönüllü insanların liderlik etmesi isteniyor. Yüksek dozda testosteron yüklü, her ne pahasına olursa olsun kısa dönemli sonuç almaya odaklanmış, sadece finansal verilere göre şirketi yöneten CEO'ların devri kapandı. Bu tarz CEO'ların yerini anlam odaklı, şirketi değerlerle yöneten, pazarlama ve insan odaklı CEO'lar alıyor.